4 tháng sau sự cố môi trường do Formosa gây ra: Hệ sinh thái biển miền Trung đang phục hồi tích cực
Đây là nội dung quan trọng được đưa ra tại Hội nghị báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế, tổ chức sáng nay (22-8) tại TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
Hệ sinh thái rạn san hô, cỏ biển và nguồn lợi hải sản bị suy thoái nghiêm trọng sau những tác động do dự cố môi trường mà Formosa gây ra
Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà cho biết, sau khi xảy ra sự cố, yêu cầu cấp bách là sớm khôi phục các hoạt động sản xuất, kinh doanh, giúp ngư dân tiếp tục bám biển, bảo đảm sinh kế, an toàn của người dân, do đó phải nhanh chóng điều tra, đánh giá, công bố diễn biến, hiện trạng, chất lượng môi trường biển.
Bộ TN-MT đã huy động một đội ngũ lớn chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, các đơn vị khoa học công nghệ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Quốc phòng, Đại học Quốc gia Hà Nội và các địa phương liên quan triển khai Chương trình quan trắc chất lượng môi trường biển, đồng thời tổ chức đánh giá, xác định mức độ, phạm vi ô nhiễm môi trường và suy thoái hệ sinh thái biển tại 4 tỉnh miền Trung.
“Việc triển khai được dựa trên các phương pháp đánh giá hiện đại có tính khoa học cao, phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo đảm độ tin cậy”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, bên cạnh việc tiếp tục theo dõi, đánh giá diễn biến chất lượng môi trường biển ven bờ khu vực miền Trung, Bộ TN-MT và các địa phương sẽ triển khai đồng bộ công tác kiểm soát các nguồn thải, giám sát chặt chẽ nguồn phát thải từ Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, kết nối dữ liệu, xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu và các ứng dụng công nghệ hiện đại trong giám sát, cảnh báo ô nhiễm môi trường biển.
Trình bày báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển bốn tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế, GS.TS Mai Trọng Nhuận - Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, các thông số kết quả quan trắc đều nằm trong quy định tiêu chuẩn môi trường cho phép. Tuy nhiên, khu vực cách bờ 1,5 hải lý là vùng biển cần lưu ý chặt chẽ hơn.
“Chất lượng nước biển ở các bãi tắm dọc bốn tỉnh miền Trung cũng được các tỉnh kiểm tra thường xuyên. Kết quả cho thấy tất cả các mẫu quan trắc ở 19 bãi tắm dọc bốn tỉnh này đều có các chỉ số nằm trong giới hạn an toàn theo quy chuẩn Việt Nam”, GS.TS Mai Trọng Nhuận thông tin.
Chất lượng nước biển ở các bãi tắm dọc bốn tỉnh miền Trung nằm trong giới hạn an toàn
Cũng theo báo cáo, kết quả khảo sát cho thấy hàm lượng phenol tăng dần từ bắc vào nam. Lượng Phenol trong trầm tích được cho là giảm dần từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 6. Hàm lượng xyanua trong trầm tích giảm dần từ cuối tháng 5 cho thấy từ thời điểm đó Formosa đã có sự kiểm soát tốt hơn nguồn thải.
Tính đến tháng 7-2016, hàm lượng phenol, xyanua trong lớp trầm tích dưới đáy biển vẫn còn, nhưng hàm lượng đã giảm đi nhiều. Kết quả khảo sát tình trạng hệ sinh thái, nhất là các rặng san hô dưới đáy biển cho thấy cũng đã có dấu hiệu phục hồi dần từ tháng 6 đến tháng 7.
Các nhà khoa học cho biết, thời điểm tháng 5-2016, 100% các rạn san hô có dấu hiệu bị tẩy trắng thì đến cuối tháng 6, hiện trạng này đã thay đổi theo hướng tốt lên. Một điểm đáng chú ý nữa là kết quả khảo sát các điểm ven bờ hồi cuối tháng 4 cho thấy không có cá nào sống dưới đáy biển nhưng đến tháng 6, tháng 7-2016, đã có xuất hiện nhiều cá nhỏ sống tầng đáy.
Các rặng san hô bị tẩy trắng (hình trên) đến nay đã có dấu hiệu phục hồi dần
Kết luận tại báo cáo chỉ rõ, các thông số đặc trưng môi trường biển, trầm tích biển ở phần lớn các khu vực đã nằm trong giới hạn quy định của QCVN 10-MT:2015/BTNMT, đạt quy chuẩn đối với vùng bãi tắm, thể thao dưới nước, nuôi trồng thủy sản và bảo tồn thủy sinh.
Một số khu vực có dòng xoáy cục bộ (Sơn Dương, phía Đông của Nhật Lệ, hòn Sơn Chà), khă năng phân tán các chất trong nước kém hơn, đồng thời khả năng tích lũy độc tố trong trầm tích cao hơn cần tiếp tục được theo dõi, giám sát chặt chẽ.
Liên quan tới chất lượng hải sản đánh bắt, theo số liệu giám sát của Bộ Y tế, từ 28-4 đến 8-8-2016, kết quả kiểm nghiệm đánh giá mức độ an toàn của các mẫu hải sản lấy tại 4 tỉnh miền Trung cho thấy, hàm lượng một số chất ô nhiễm trong hải sản đã giảm dần theo thời gian.
Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện giám sát hải sản đánh bắt tại các vùng biển an toàn được Bộ TN-MT công bố.
CATP Hà Tĩnh
