Án oan vì chất xét nghiệm ma túy tại chỗ
Mỗi năm cảnh sát Mỹ bắt giữ hơn 1,2 triệu người về tội tàng trữ ma túy trái phép với phương pháp xét nghiệm chất ma túy chỗ. Tuy nhiên, qua kiểm tra nhiều vụ án ma túy, có đến 30-50% trường hợp bị oan do dụng cụ thử nghiệm tại chỗ cho kết quả dương tính giả.
[caption id="" align="aligncenter" width="491"]
Từ ngày bị kết án oan, chị Amy Albritton bị mất việc, bị hắt hủi…[/caption]
Bỗng dưng ngồi tù
Vào một buổi chiều muộn tháng 8-2010, khi Amy Albritton, cán bộ quản lý tòa nhà chung cư ở Monroe và bạn trai Anthony Wilson, kỹ sư khoan dầu khí vừa chuyển làn xe thì bị cảnh sát thành phố Houston, bang Texas ra hiệu lệnh kiểm tra.
Trong biên bản, một viên sĩ quan viết đã nhìn thấy một cây kim dưới tấm lợp trần xe của Albritton. Albritton chưa kịp phân trần thì sĩ quan David Helms đi về phía cửa sổ chỗ chị ngồi và bảo là sẽ khám xe. Ông Helms phát hiện một mẩu gì đó màu trắng trên sàn xe. Cảnh sát David Helms mở cốp xe tuần tra của mình, lấy ra một hộp nhựa nhỏ cất giữ lọ chứa chất lỏng màu hồng và quay lại chỗ Albritton. Ông mở nắp lọ và thả một mẫu thu được vào lọ chất lỏng xét nghiệm ma túy. “Cô đã bị bắt!”, cảnh sát Helms nói. Albritton bị đưa vào nhà tù quận Harris vào lúc 3h37 sáng, 9 tiếng đồng hồ sau khi bị bắt.
Trong khi đó, Wilson bị bắt vì điều khiển xe khi không có bằng lái, nhưng với tội danh này anh sớm được phóng thích. Albritton nhớ như in lời ông Dan Richardso, luật sư bào chữa giải thích rằng tàng trữ cocaine là một trọng tội, dù lượng rất nhỏ nhưng hình phạt tối đa là 2 năm tù. Dan Richardso còn nói, nếu chị sớm nhận tội thì thay vì chịu án 2 năm tù giam, sẽ được “khoan hồng” còn phải ngồi tù 45 ngày, thậm chí có thể chỉ còn hơn 20 ngày.
Albritton nói với Richardson rằng cảnh sát đã nhầm lẫn, chị vô tội. Nhưng vị luật sư bảo không tin, vì cảnh sát đã tìm thấy cocaine trong xe của chị, rằng việc thử nghiệm đã chứng minh điều đó... Luật sư Richardson hỏi dồn lặp đi lặp lại: Chị muốn ngồi tù chỉ vài tuần hay 2 năm?
Trong lúc tuyệt vọng, Albritton đồng ý với thỏa thuận này. Sau khi ngồi tù 21 ngày trong tổng án chịu phạt 45 ngày, Albritton được thả tự do. Nhưng chị đã mất tất cả: bị đuổi việc, không ai còn tin chị trong sạch, thậm chí cả người thân. Chị chỉ còn biết lủi thủi một thân một mình, vừa cật lực kiếm sống vừa chăm sóc cậu con trai 16 tuổi bị bệnh bại liệt…
Thụ án xong mới có kết quả giám định
Khi Albritton đang ngồi tù, viên sĩ quan David Helms tiếp tục gửi phần tang vật còn lại đến phòng xét nghiệm của Sở Cảnh sát Houston. Theo Helms, đó là “0,02g cocaine dạng bột” và một “ống tiêm chứa 0,01g chất gì không rõ”.
Ngày 23-2-2011, 5 tháng sau khi Albritton thụ án và trở về nhà, chuyên gia pháp y Ahtavea Barker tìm thấy phong bì đựng bằng chứng từ dưới ghế băng. Ống tiêm có quá ít dư lượng để kiểm tra, đó chỉ là một ống tiêm thông thường. Còn thứ bột thu được chỉ là aspirin và caffeine, một loại thuốc giảm đau. Nó không phải là ma túy. Tháng 7-2016, Tòa Phúc thẩm hình sự Texas đã bác bản án của tòa án thành phố Houston đối với Albritton.
Trường hợp bị kết tội oan của Albritton không phải là hiếm ở Mỹ. Mỗi năm có ít nhất 100.000 người trên toàn nước Mỹ nhận tội sở hữu ma túy dựa trên bằng chứng thử nghiệm tại chỗ. Dụng cụ dùng để xét nghiệm này là một ống hóa chất thiocyanate coban - chuyển sang màu xanh da trời khi tiếp xúc với cocaine. Nhưng cobalt thiocyanate cũng chuyển thành màu xanh da trời khi nó tiếp xúc với hơn 80 hợp chất khác, bao gồm cả methadone, thuốc trị mụn hay một số chất tẩy rửa gia dụng phổ biến. Ngoài ra, yếu tố môi trường cũng ảnh hưởng tới việc “đọc” kết quả này.
Tại Las Vegas, cơ quan chức năng kiểm tra lại một số mẫu thử nghiệm cocaine tại chỗ được tiến hành từ năm 2010 đến năm 2013 và phát hiện 33% số mẫu có kết quả dương tính giả. Dữ liệu của hệ thống phòng xét nghiệm thuộc Cục Thi hành luật pháp bang Florida phát hiện 21% bằng chứng cho thấy cảnh sát xác định nhầm methamphetamine và một nửa số mẫu có kết quả dương tính giả.
CATP Hà Tĩnh
