Bí ẩn về "siêu điệp viên" quyền lực của Ấn Độ
7 năm hoạt động bí mật tại Pakistan, tuyển mộ quân nổi dậy làm người đưa tin ở vùng tranh chấp Kashmir và từng thâm nhập vào một nhóm chiến binh đang kiểm soát đền thờ đạo Sikh linh thiêng nhất Ấn Độ… Đó là vài nét phác họa chính về ông Ajit Doval - Cố vấn An ninh Quốc gia Ấn Độ, người được coi là nắm giữ quyền lực cao nhất, chỉ sau Thủ tướng Narendra Modi.
Ông Ajit Doval rời Bộ Nội vụ sau cuộc họp cấp cao về vấn đề Kashmir tháng 7-2016
Giai thoại về James Bond của Ấn Độ
Với dáng người thấp, đậm và đeo kính, ông Ajit Doval hiếm khi xuất hiện trước công chúng. Tuy vậy, nhiều người tin rằng ông Doval đang giám sát các vấn đề ngoại giao nhạy cảm nhất của Ấn Độ.
Được Thủ tướng Narendra Modi chọn làm Cố vấn An ninh Quốc gia, ông Ajit Doval gánh trên vai hàng loạt trọng trách như đứng ra đàm phán với nước láng giềng vốn khá xung khắc Pakistan; đàm phán với các nhà sản xuất vũ khí; vạch chiến lược ứng phó với các cuộc tấn công quân sự…
Ngay sau khi nhậm chức, Thủ tướng Modi đã cử ông Doval tới Afghanistan với tư cách là đặc phái viên của Thủ tướng và tháp tùng Thủ tướng tới Bhutan trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên.
Cố vấn An ninh Quốc gia Ấn Độ cũng là đại diện đặc biệt phụ trách đàm phán với Trung Quốc về biên giới tranh chấp, một nhiệm vụ đầy thách thức khi Trung Quốc có kế hoạch đầu tư hàng triệu USD vào các tuyến đường giao thông ở Kashmir, khu vực mà cả Ấn Độ và Pakistan cùng tuyên bố chủ quyền.
Trong tháng 12-2015, ông Doval tới Bangkok để bí mật gặp gỡ người đồng nhiệm Pakistan trong một nỗ lực nhằm khởi động lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.
Có khá nhiều chuyện kể và giai thoại thú vị liên quan đến nhân vật được coi như James Bond của Ấn Độ này. Một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất phải kể đến sự tham gia của ông Doval trong một chiến dịch quân sự năm 1988 nhằm vào nhóm ly khai người Sikh ở đền Vàng thuộc Amritsar, tây bắc Ấn Độ.
Theo Karan Kharb, một sĩ quan quân đội đã nghỉ hưu, là một trong những biệt kích của lực lượng bảo vệ an ninh quốc gia, ông Doval đã giả trang thành người phu xe qua được cổng ngôi đền. Ông đã thuyết phục các chiến binh ẩn náu bên trong rằng mình là một người Pakistan muốn đến để giúp họ đạt được mục tiêu là thiết lập một quốc gia độc lập gọi là Khalistan.
Trước đó 4 năm, lính biệt kích Ấn Độ đã xông vào ngôi đền 2 lần, trong đó có cuộc tấn công vào năm 1984 khiến hàng trăm binh sĩ và người hành hương thiệt mạng, gây nên sự phẫn nộ đối với người Sikh trên toàn thế giới đồng thời là nguyên nhân dẫn đến vụ ám sát cựu Thủ tướng Indira Gandhi.
Lần này, cảnh sát ước tính có hơn 40 người ẩn náu trong đền, nhưng ông Doval tiết lộ con số ít nhất 200 người, đồng thời thuyết phục chính phủ phải từ bỏ kế hoạch đột kích, thay vào đó là cắt điện và nước giữa đợt nắng nóng. 9 ngày sau đó, các chiến binh đã đầu hàng.
Đường lối đối ngoại quyết đoán
Không trang web chính phủ nào đăng tải hồ sơ đầy đủ của ông Doval. Theo tiểu sử đính kèm bài giảng của ông tại Mumbai hồi tháng 8-2015, ông Doval sinh năm 1945 ở Garhwal, thuộc khu vực miền Bắc Ấn Độ nay được gọi là Uttarakhand, tốt nghiệp thạc sĩ Kinh tế tại Đại học Agra vào năm 1967 trước khi gia nhập lực lượng cảnh sát.
Năm 1972, ông chuyển đến Cục Tình báo, nơi ông đã gắn bó 30 năm, kể cả thời gian công tác tại khu vực bất ổn Jammu và Kashmir hay tại Vương quốc Anh. Được biết, ông Doval thạo tiếng Urdu, ngôn ngữ chính của Pakistan. Hồi tháng 11-2014, ông tiết lộ đã sống ở Pakistan trong 7 năm, phẫu thuật thẩm mỹ để loại bỏ việc xâu tai - một dấu hiệu của người Hindu.
Những người quen biết với Cố vấn An ninh Quốc gia Ấn Độ mô tả ông là người nghiện thuốc lá nặng, ham học hỏi kiến thức, thường mời khách tới nhà ông ở Noida gần New Delhi để nhâm nhi trong một thư viện ở tầng hầm có những chồng sách cao từ sàn đến trần nhà.
Sau khi rời Cục Tình báo về nghỉ hưu, ông Doval thành lập Quỹ Vivekananda International vào năm 2009, trụ sở tại New Delhi. Tại đây, ông Doval thường tiếp các nhà ngoại giao nước ngoài và các quan chức quốc phòng cấp cao.
“Ông Doval có ảnh hưởng hơn so với các cố vấn an ninh quốc gia trước một phần vì uy tín và kinh nghiệm của mình trong tình báo và các vấn đề an ninh”, ông Sameer Patil, một thành viên Ban Thư ký Hội đồng an ninh quốc gia của Thủ tướng nhiệm kỳ trước cho biết.
Gần đây, Cố vấn An ninh Quốc gia Ấn Độ chủ trương thực hiện đường lối đối ngoại quyết đoán hơn và tăng cường sức mạnh quân sự. Ông cảnh báo về “tính ưu việt hàng hải đang bị xói mòn” của Ấn Độ ở Ấn Độ Dương, về nỗ lực gây ảnh hưởng của Pakistan đối với Afghanistan và cả sự phát triển của Trung Quốc “không phải là sự trỗi dậy hòa bình đảm bảo”.
“Ấn Độ thường có tâm lý phản ứng dưới khả năng của mình. Vì vậy, chúng ta phải tăng cường sức mạnh để tấn công một cách phù hợp”, ông Doval nhấn mạnh trong một bài diễn thuyết ở Mumbai hồi tháng 8-2015.
Theo Báo An ninh thủ đô
CATP Hà Tĩnh
