Không kịp “chạy lũ”, nhà nông Hà Tĩnh nẫu ruột nhìn lúa nảy mầm
Liên tiếp hai đợt mưa lớn xảy ra trên địa bàn Hà Tĩnh trùng vào cao điểm thu hoạch lúa hè thu. Hàng nghìn ha lúa bị ngập úng, kéo theo đó là con số chưa thể thống kê số lượng thóc thành phẩm bị ướt, nảy mầm do không có thời gian trau phơi là những thiệt hại mà vụ lúa hè thu đang phải gánh chịu...
Nông dân vật lộn với những diện tích bị mưa lũ làm ngã đổ
Gần 17.500 ha lúa hè thu đang đứng giữa đồng…
Thống kê của Sở NN&PTNT, đến nay, toàn tỉnh chỉ mới thu hoạch được 26.242 ha trong tổng số 43.737 ha lúa hè thu, đạt 60% diện tích. Đây được xem là vụ thu hoạch khó khăn nhất trong nhiều năm lại nay. Đúng vào thời điểm lúa hè thu bước vào thu hoạch rộ thì kịch bản thời tiết xấu xuất hiện.
Kế hoạch 25/9 kết thúc thu hoạch đã hoàn toàn bị “chặn đứng” do hai đợt mưa liên tiếp diễn ra chỉ cách nhau một tuần lễ. Hiện tại, còn đến 17.500 ha vẫn đang đứng giữa đồng, chưa địa phương nào hoàn tất công tác thu hoạch. Ngoài Đức Thọ, Cẩm Xuyên, nơi nhiều nhất đạt “quá bán”, còn lại chỉ mới được khoảng 30-40%.
Không “chạy” kịp trời, 3 ngày nay (19 - 22/9), đồng ruộng tiếp tục hứng chịu những trận mưa xối xả làm “nát ruột” bà con nông dân. Bà Nguyễn Thị Hoa (thôn Trung Trạm, Cẩm Bình, Cẩm Xuyên) cho biết: “Vừa thu hoạch được 2 ngày thì trời mưa. Nhà có 1 mẫu ruộng, gia đình tôi chỉ mới thu về được 3 sào, bây giờ thứ ở ngoài đồng lo đổ gãy, thứ trong nhà thì không phơi được”.
Huyện miền núi Hương Khê, sau cơn lũ của trận mưa trước vẫn còn ngổn ngang mối lo. Trong 600 ha lúa bị ngập của đợt trước, bà con chỉ mới “chạy” được 2/3, còn 200 ha tiếp tục bị mưa vùi trong đợt mưa thứ 2 này. Ông Đinh Văn Nhệ - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Hương Liên cho biết: “Toàn xã có 20 ha lúa hè thu (trong tổng 36 ha) bị ngập lụt. Một số diện tích đã thu hoạch trước mưa cũng bị nước cuốn trôi khi chưa kịp chuyển về nhà. HTX đã đóng toàn bộ cống trên các tuyến kênh và hồ đập. Đồng thời, cùng bà con xuống đồng tháo nước ra khỏi chân ruộng, tuy nhiên, nếu mưa với cường độ lớn trong vài ngày nữa thì các tuyến kênh cũng đầy nước”.
Ở nhiều địa phương, bà con phải rải lúa ra giữa nhà, bật quạt điện từ ngày qua đêm để hạn chế thóc nảy mầm. Có điều, theo bà con, lúa không được nắng thì chắc chắn sẽ đen mốc đi nhiều phần, làm giảm năng suất.
Điều đáng nói ở vụ sản xuất hè thu 2016 là hai thời điểm quan trọng nhất đều không được thời tiết ủng hộ. Gần như toàn bộ diện tích thu hoạch muộn vào thời điểm này là do ảnh hưởng của đợt hạn hán đầu vụ. Chẳng hạn như Lộc Hà, 1.800 ha chỉ mới thu hoạch được chưa đầy 10%. Theo đánh giá của huyện thì lúa sinh trưởng tốt, tuy nhiên, hai đợt mưa vừa qua đã nhấn chìm thành quả bà con trong biển nước…
“Cứu” lúa trong nhà
Cứ hửng trời là nhiều bà con thôn Đò Trai, xã Đức Thịnh (Đức Thọ) lại chở lúa lên thôn trên để sấy. Cũng may, trong xã có một chiếc máy này mà bà con bớt được phần lo lắng mỗi mùa thu hoạch bị mưa lũ rình rập như vụ lúa hè thu này. Ông Nguyễn Đình Trung (thôn Đò Trai) cho biết: “Toàn bộ diện tích của xã đã được thu hoạch nhưng trời mưa liên tục không trau phơi kịp. Gia đình tôi phải chở lúa lên xóm trên để thuê sấy”.
Cũng theo ông Trung, để cho “chắc ăn” nếu lỡ khách đông, máy sấy không kịp thì người dân thường hong bằng quạt điện, qua vài lần “de” cho khô bớt thì đưa lúa lên sấy, vừa nhanh, vừa an toàn.
Nhờ có máy sấy mà Công ty CP Giống cây trồng Hà Tĩnh chủ động hơn trong sản xuất giống lúa.
Công ty CP Giống cây trồng Hà Tĩnh từ khi đầu tư dây chuyền sấy hiện đại thì công tác giống cũng chủ động hơn. Không còn phải phụ thuộc quá nhiều vào thiên nhiên, sau khi được tính toán kỹ thời điểm thu hoạch, lúa sẽ được chuyển ngay từ ruộng vào lò sấy. Với giải pháp này sẽ đảm bảo an toàn tuyệt đối đối với sản xuất lúa giống. Bà Võ Thị Hồng Minh - Giám đốc công ty cho biết: “Bình quân mỗi lượt máy có thể sấy 20 tấn lúa, tùy theo sản phẩm thì hạt giống sẽ được sấy đảm bảo nhiệt độ và thời gian đã được đo một cách chính xác. Từ đầu vụ đến nay, công ty đã sấy hoàn thành gần 100 tấn giống”.
Đối với nhiều địa phương, “chạy đua với trời” vẫn là giải pháp. “Một ngày nắng bằng vạn ngày mưa”, bà con phải tranh thủ tối đa thời gian hửng ráo để hong phơi, thu hoạch lúa sớm nhất có thể. Ông Nguyễn Trí Hà - Chi cục Trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật cho biết: “Quan trọng nhất, cần tranh thủ tối đa thời tiết nắng ráo để thu hoạch nhanh gọn lúa hè thu với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”. Huy động tối đa lực lượng, máy móc để đẩy nhanh tiến độ thu hoạch và phơi sấy, nhằm giảm thiểu những thiệt hại do thời tiết đưa lại”.
Vẫn biết “gió mưa là bệnh của trời”, việc những biến cố xảy ra trong sản xuất nông nghiệp là điều khó lường. Bên cạnh bộ giống, thời vụ kỹ thuật né tránh thời tiết cực đoan thì việc đầu tư cơ sở vật chất, các thiết bị máy móc hỗ trợ sau thu hoạch như máy sấy là điều hết sức cần thiết cho bà con nông dân…
CATP Hà Tĩnh
