Lan tỏa các giá trị văn hóa trong xây dựng KDC kiểu mẫu, vườn mẫu ở Hà Tĩnh
Bắt tay xây dựng nông thôn mới (NTM) trên vùng đất có truyền thống lịch sử văn hóa, cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp ở Hà Tĩnh trăn trở nhiều với bài toán: Làm sao để NTM ở Hà Tĩnh có bản sắc riêng, vừa tạo nên cuộc sống no ấm và hạnh phúc cho người dân, vừa tạo ra không gian sống mang đậm những giá trị văn hóa tinh thần.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cùng lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh tham quan vườn mẫu ở xã Tượng Sơn (Thạch Hà).
Sức hút từ những khu dân cư NTM kiểu mẫu đầu tiên
Bắt đầu từ ý tưởng của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, những người đã gắn bó hàng chục năm với từng hạt lúa củ khoai, với cảnh “một nắng hai sương” của người nông dân, Ban chỉ đạo NTM Hà Tĩnh quyết định đề xuất tiêu chí số 20 riêng cho Hà Tĩnh: Xây dựng khu dân cư (KDC) NTM kiểu mẫu, vườn mẫu. Chỉ có thế, những người nông dân mới chủ động đón nhận các tiến bộ KHKT, quy hoạch và đầu tư lại vườn tược, ao chuôm, ruộng nương, đồi núi của mình thành những nơi vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao, vừa xây dựng nên những miền quê đáng sống đậm chất văn hóa, con người Việt Nam.
Đoàn Công tác Cục Thi đua - khen thưởng nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào tham quan khu dân cư NTM kiểu mẫu thôn Yên Mỹ, xã Cẩm Yên, Cẩm Xuyên...
Sau hàng loạt cuộc hội thảo, tọa đàm, bàn bạc, góp ý, chủ trương xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu được triển khai đến tận các chi bộ thôn/xóm, tổ chức đoàn thể và mỗi người dân. Một số hình mẫu đầu tiên được ra đời ở Hà Thanh, Sâm Lộc, Thượng Phú, Đoài Phú… ở xã Tượng Sơn (Thạch Hà), sau đó là Phong Giang (Tiên Điền - Nghi Xuân), Tùng Ảnh (Đức Thọ), Nam Trà (Hương Trà - Hương Khê), Vân Cửu (Khánh Lộc - Can Lộc), Liên Nhật (Thạch Hạ - TP Hà Tĩnh)... Đó thực sự là những “đốm lửa” đầu tiên có sức lan tỏa mạnh mẽ.
3 năm qua, khu dân cư NTM kiểu mẫu thôn Hà Thanh là “chấm sáng” trên bản đồ NTM thu hút các đoàn khách trong cả nước đến tham quan, học tập kinh nghiệm. Những mô hình kinh tế vườn 4 tầng nấc, cánh đồng mẫu lớn sản xuất hữu cơ cho thu nhập từ 80 đến trên 100 triệu đồng/năm phát triển theo cấp số nhân. Hệ thống đường trục thôn, ngõ xóm có đèn chiếu sáng, đảm bảo bề rộng trên 5m được thảm nhựa và bê tông 100%. Hệ thống hàng rào xanh hai bên đường trục thôn, ngõ xóm đã tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, tăng niềm hưng phấn cho du khách.
Thôn Phong Giang (Tiên Điền - Nghi Xuân) níu chân du khách nhờ những làn điệu dân ca, ví, giặm
Thôn Phong Giang đã đón bước chân của hàng nghìn du khách từ mọi miền và cả du khách nước ngoài về tham quan mô hình du lịch homestay, thưởng thức những món ăn dân dã, ngắm những bức tường bích họa Truyện Kiều, nghe những làn điệu dân ca của người nông dân mà thêm thấm nhuần những giá trị văn hóa của làng quê nông thôn Việt thời kỳ đổi mới.
Làng Tùng Ảnh vừa cổ kính vừa hiện đại hiện lên qua những hàng rào, cổng nhà độc đáo bằng cây xanh. Trên con đường bê tông rộng rãi thướt tha những tà áo dài của các chị, các bà cùng tiếng ríu rít của đàn em nhỏ làm cho du khách cảm nhận được sự trong sáng, yên lành, thanh tao của làng quê Việt trên quê hương Cố Tổng Bí thư Trần Phú, càng thêm yêu mến cảnh sắc núi Hồng, sông La với những giá trị bền vững của địa linh, nhân kiệt.
Lan tỏa sâu rộng phong trào
Ý Đảng hợp lòng dân, chủ trương xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu nhanh chóng được người dân trên mọi miền quê của Hà Tĩnh tích cực hưởng ứng, tự giác tham gia và có sức lan tỏa nhanh chóng, sâu rộng. Từ miền núi Vũ Quang, Hương Khê đến vùng đồng bằng Thạch Hà, Can Lộc, vùng biển Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, Lộc Hà… Các làng ven đô ở thành phố Hà Tĩnh như: Thạch Hạ, Thạch Hưng cũng có nhiều cách sáng tạo để các khu dân cư kiểu mẫu vừa hài hòa nét hiện đại vừa đậm đà màu sắc truyền thống.
Khu dân cư kiểu mẫu Nam Trà (Hương Trà - Hương Khê)
Cấp ủy, chính quyền các cấp vào cuộc, đặc biệt là đội ngũ bí thư, thôn trưởng quên ăn quên ngủ chỉ đạo phong trào, các đoàn thể chung tay góp sức, người dân hồ hởi, tự giác hiến đất, phá dỡ cổng, hàng rào, chăm lo từng bồn hoa, cây cảnh, nhặt từng cọng rác, tìm giống cây con, làm thuốc trừ sâu hữu cơ, xử lý rác thải, nước thải…
Hình ảnh những “đầu tàu” như Bí thư chi bộ Dương Kim Sửu (thôn 2 xã Cẩm Minh - Cẩm Xuyên), Trần Thị Ngọc (Bí thư chi bộ thôn Liên Nhật - Thạch Hạ - TP Hà Tĩnh), Trần Thị Lành (Bí thư chi bộ thôn Phong Giang - Tiên Điền), Nguyễn Văn Lộc (Trưởng thôn Hà Thanh, xã Tượng Sơn)... đã trở thành những người “thắp lửa” phong trào, làm cho khu dân cư NTM kiểu mẫu ở Hà Tĩnh có một sức sống riêng, lan tỏa các giá trị văn hóa.
Vườn mẫu của gia đình ông Lê Minh Lộc ở xã Nam Hương (Thạch Hà) đạt giải A trong Cuộc thi Khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu toàn tỉnh.
Từ các mô hình điểm được nhân ra diện rộng, đến nay, toàn tỉnh đã có 1.689/1.755 thôn triển khai (đạt 96%) xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, 11.352 vườn triển khai xây dựng vườn mẫu. Hiện có 283 khu dân cư kiểu mẫu đạt chuẩn, 3.382 vườn đạt chuẩn. Thu nhập bình quân/vườn ở vùng đồng bằng đạt 70 triệu đồng, miền núi và bán sơn địa trên 150 triệu đồng. Đặc biệt, có trên 1.200 vườn doanh thu từ 500 triệu đồng/năm trở lên, trong đó có 261 vườn doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm.
Điều quan trọng nhất mà phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu ở Hà Tĩnh đạt được là người dân đã nhận thức và phát huy tốt vai trò chủ thể, tự giác thực hiện ngay từ mỗi gia đình, cộng đồng thôn xóm. Vườn mẫu với họ không chỉ đẹp mà còn để tăng thu nhập và là không gian xanh thoáng đãng, yên bình cho gia đình mình. Cũng từ phong trào làm vườn mẫu, các hộ dân đã gắn kết cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, liên kết tiêu thụ sản phẩm, làm cho tình làng nghĩa xóm thêm đậm đà.
Trang trại tổng hợp của anh Ngô Xuân Linh ở xã Sơn Mai (Hương Sơn), quy mô 20 ha, doanh thu hàng tỷ đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động
Hài hòa truyền thống với hiện đại - nét độc đáo NTM Hà Tĩnh
Nhiều khu dân cư kinh tế phát triển, môi trường tốt, cảnh quan đẹp, thuần phong mỹ tục được phát huy, đời sống tinh thần của người dân được chăm lo, trở thành những miền quê đáng sống, mang đậm hồn cốt văn hóa Hà Tĩnh và văn hóa Việt Nam như: thôn Hồng Lĩnh (Vượng Lộc -Can Lộc); Yên Mỹ (Cẩm Yên); Phúc Điền, Tân Đông (Thạch Điền - Thạch Hà), Nam Sơn (Nam Hương - Thạch Hà); Liên Nhật (Thạch Hạ - TP Hà Tĩnh).
Xây dựng nông thôn mới, Hà Tĩnh cũng luôn quan tâm gìn giữ văn hóa làng
Yên Lộc, Trường Lộc (Can Lộc); Sơn Tân, Sơn Hòa (Hương Sơn); Tiên Điền (Nghi Xuân); Tùng Ảnh, Đông Thái, Yên Hồ (Đức Thọ)… vốn là những xã lưu dấu truyền thống văn chương, khoa bảng với nhiều dòng họ trứ danh nên trong quá trình xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu, cấp ủy, chính quyền đều có kế hoạch bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Huyện NTM Nghi Xuân đã đặt thêm tiêu chí: 100% xã đều phải có CLB dân ca. Đó chính là sự hài hòa giữa xưa và nay, truyền thống và hiện đại trong xây dụng NTM và cũng là nét độc đáo của Hà Tĩnh
Tại hội nghị toàn quốc về triển khai xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu tổ chức tại Hà Tĩnh vào tháng 4/2018, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh: Việc triển khai tiêu chí xây dựng vườn mẫu, khu dân cư kiểu mẫu là việc làm rất sáng tạo của Hà Tĩnh. Đây là việc làm phù hợp, được chứng minh bằng việc đồng thuận của nhân dân, đi vào lòng dân; ý nghĩa của tiêu chí này không chỉ giới hạn ở các vườn mẫu, khu dân cư kiểu mẫu mà còn lan tỏa, tác động đến nhiều vùng nông thôn...
CATP Hà Tĩnh
