Ngày “khai sinh” đất nước trong ký ức cụ ông 102 tuổi ở Hà Tĩnh
Năm nay đã 102 tuổi, cán bộ lão thành cách mạng Ngô Đức Mạch (tổ dân phố 1B, thị trấn Nghèn, Can Lộc, Hà Tĩnh) như ngọn đèn trước gió. Dù ký ức đã “vùng nhớ, vùng quên” nhưng bất kỳ lúc nào, chỉ nghe nhắc đến những ngày tháng 8, tháng 9 năm 1945 là tinh thần cụ lại rất sôi nổi và kể lại rành rọt những ngày lịch sử.
Cán bộ lão thành cách mạng Ngô Đức Mạch
Nằm khá sâu trên một con dốc nhỏ, căn nhà của cán bộ lão thành cách mạng Ngô Đức Mạch cũng lặng lẽ như những người già cả sống ở đó. Ở cái tuổi thượng thượng thọ, cụ Ngô Đức Mạch chủ yếu nằm trên giường và nhận sự chăm sóc của con cháu. Vậy nhưng, khi có ai đó đến hỏi chuyện làm cách mạng thì cụ vẫn gắng gượng ngồi dậy, đi ra bàn nước tiếp chuyện.
Từng tham gia tổ chức Thanh niên cứu quốc, tích cực hoạt động giành chính quyền trong cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, với cụ Mạch đó chính là quãng đời tuổi trẻ sôi nổi nhất, đẹp đẽ nhất.
Sau ngày khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Hà Tĩnh, đến cuối tháng 8/1945, chính quyền cách mạng được thành lập từ tỉnh đến xã. Lúc bấy giờ, ở Can Lộc cũng giống nhiều địa phương trong tỉnh, chính quyền non trẻ ấy đã phải bắt tay vào giải quyết những khó khăn to lớn trong tình hình vô cùng phức tạp. Can Lộc lúc ấy không chỉ phải đối phó với sự lăm le phản công của kẻ địch mà còn phải đối mặt với nạn đói chưa được khắc phục, với lũ lụt gây mất mùa màng.
Cụ Mạch cho biết: “Trong khó khăn chung đó, chúng tôi tùy theo chức trách, nhiệm vụ, luôn nỗ lực hết mình. Chúng tôi càng có động lực mạnh mẽ hơn khi nghe tin ngày 2/9, Hồ Chủ Tịch sẽ đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Hồi đó, sau khi nghe tin ấy và biết kế hoạch tổ chức mít tinh mừng ngày độc lập của huyện, tôi phấn khởi vô cùng. Đi đâu, làm việc gì cũng như có hoa nở, như nghe thấy pháo nổ trong lòng. Ngày 2/9/1945, tôi theo đoàn người đi mít tinh mừng ngày Quốc khánh. Cờ hoa giăng đầy đường, tiếng cười tràn ngập trên quê hương. Vui lắm. Hạnh phúc lắm!”.
Sau mít tinh mừng ngày độc lập, cụ Ngô Đức Mạch lại cùng với các đồng chí của mình hăm hở đến các làng, các xã vận động thanh niên, củng cố lực lượng tự vệ. Chứng kiến cảnh nhân dân mình lầm than, cơ cực trước đó, giờ được làm chủ trên mảnh đất, thửa ruộng của quê nhà, cụ Mạch như càng có thêm động lực để hoạt động cách mạng hăng say hơn.
“Sau khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập, mấy ngày sau, tôi mới biết được toàn văn bản tuyên ngôn. Chúng tôi rất sung sướng và như muốn nuốt từng lời: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy” – đó là động lực để chúng tôi cố gắng hơn nữa trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc” – cụ Mạch chia sẻ thêm.
Tuyên ngôn độc lập là một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với một dân tộc đã phải chịu ách đô hộ hàng nghìn năm. Và, với những người từng sống giữa những ngày ấy, đó là ký ức đẹp đẽ nhất, thiêng liêng nhất mà suốt cả cuộc đời không bao giờ có thể quên được, như cụ ông trăm tuổi Ngô Đức Mạch vậy.
CATP Hà Tĩnh
